مدیریت بحران سیاسی در سیره امام خمینی (رحمه الله):این در حالی است که اقتضای «زمینهوندی» (Contextual) بحرانها و تفاوتهای موجود در شرایط، امکانات و اهداف جوامع گوناگون؛ طراحی مدلهای مستقل و خاص از «درک ـ تحلیل ـ مدیریت» بحران در هر جامعهای است (See Lasswell 1952). از این منظر لازم میآید تا الگوهای موفق از مدیریت بحران در جامعه ایران، شناسایی، تحلیل و مورد استفاده راهبردی قرار گیرند. با عنایت به نقش محوری اندیشه و عمل امام (ره) در این زمینه، اثر حاضر به بررسی و تحلیل الگوی رفتاری امام (ره) پرداخته و امید میرود از این طریق به اصول محوریی در فهم علمی و مدیریت راهبردی بحرانها نایل آید. از این منظر تلاش مولف کتاب در خور توجه و اقدامی بومی به شمار میآید که شایسته مطالعه، نقد و بهرهبرداری کاربردی است.
مدیریت بحران سیاسی در سیره امام خمینی (رحمه الله)
- راهنمای تحلیلی
به منظور درک هر چه بهتر سیاستهای عملی امام (ره) لازم میآید تا نخست خطوط راهنمای نظریی را که میتوانند به عنوان اصول الگوی تحلیل و مدیریت بحران به کار آیند؛ مستند به نظریههای بحران و مبادی اسلامی بحث، شناسایی و معرفی نماییم. آنچه در این نوشتار از آن به «الگوی تحلیلی ـ راهبردی اقدام در چارچوب» یاد شده؛ در واقع بیانگر این معناست که: در نسبت پدیدههای سیاسی ـ اجتماعی با چارچوب و اصول لایتغیر هویتی جمهوری اسلامی ایران (که میتوان از آن به خطوط قرمز تعبیر نمود)، چند حالت متصور است (نک. افتخاری ۱۳۸۱: ۱۳۲-۱۰۸).
الف. التزام: که به طور طبیعی به تولید تعارض و بحران ختم نمیشود.
ب. تعامل: که افزون بر عدم تولید بحران، زمینه رشد و تقویت اصول مذکور را فراهم میسازد.
ج. اختلاف و تعارض: که زمینه اصلی تولید بحرانهای مبنایی را شکل میدهد.
در این چشمانداز تحلیلی مدیریت بحرانها به دو صورت انجام میشود:
اول. از بین بردن زمینههای تکوین، رشد و ظهور بحرانها که در حالات الف و ب پدید میآید.
دوم. ارایه قاعده و اصول برای مقابله با توسعه تعارضها که در وضعیت ج رخ میدهد.
ذکر
لازم به ذکر است که در این الگوی تحلیلی، بحرانها به طور طبیعی به دو دسته تقسیم میشوند: «بحرانهای در چارچوب» که میتوانند آمیزهای از فرصت ـ تهدید باشند و برای افزایش توانمندی نظامها و تجلی قابلیتهایشان مفید ارزیابی میگردد (چنانچه به صورت اصولی و تابع قواعد کلان اجتماعی مدیریت شوند)؛ و «بحرانهای بر چارچوب» که معمولاً به بروز آشوب منتهی شده و توسعه فعالیتهای سلبی را نتیجه میدهند. در مقام جمعبندی میتوان اظهار داشت تحلیل و مدیریت بحرانها در دو فضای متفاوت پیگیری میشود که هر یک از آنها گونهای از اصول راهنمای مدیریت بحرانها را تولید مینمایند:
۱-۱٫ مدیریت بحران در فضای آرمانی
منظور از «آرمانی» تصویر شرایط مدیریت بحران متاثر از برآوردها و تحلیلهای انتزاعی تا دادههای میدانی است. در این فضا میتوان سه وضعیت را تصویر نمود:
اول. رقابت مطلق
ویژگی بارز این وضعیت آن است که از دامنزدن هر چه بیشتر به رقابت در میان گروهها و دستجات سیاسی و بیاعتباری کامل «خط قرمز» حمایت مینماید. به عبارت دیگر نوعی اختلافورزی لجام گسیخته وجود دارد که هر اصلی در آن گبه چالش فراخوانده شده و اعتباری برای آن متصور نیست (نک. درخشه و همکاران ۱۳۹۰: ۳۴۸-۳۲۹).
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.