موضوع شناسی ربا در پدیدهای به نام بانک با استفاده از رویکرد سیستمی:بر این اساس، حکم حرمت ربا نیز از این قاعده مستثنا نیست. یعنی جامعه بشری با مساله‌ای مشخص مواجه بوده و هست که راه حل آن را در رفتاری به نام \”ربا\” جستجو نموده است. اسلام این راه حل را ظالمانه اعلام می‌دارد و لذا در نهایت آن را پاسخی مناسب برای آن مساله نمی‌داند.
موضوع شناسی ربا در پدیدهای به نام بانک
ما در این تحقیق در پی‌آنیم تا اصل این مساله را بخوبی باز شناسیم. نظریات توجیهی مدافعین آن را در طول تاریخ شناسایی کنیم. این وجوه را بر اساس آیات و روایات مورد بررسی قرار دهیم و سپس تحقق یا عدم تحقق آن را در بانک و فعالیت‌های متعدد آن ارزیابی نماییم.
سوالات
بر این اساس سوالات تحقیق عبارتند از:
- ربا چیست؟ آیا خارج از چارچوب تعبد، می‌توان اخذ آن را ظلم دانست و وجه ظالمانه بودن آن را دریافت؟
- آیا ربا در فعالیت‌های بانکی – سپرده گذاری و اعطاء وام – موضوعیت دارد؟
- آیا استفاده از رویکرد سیستمی در رابطه با شناسایی فعالیت‌های بانک به لحاظ ربوی بودن آنها موثر است و ما را در کشف پاسخ صحیح سوال ۲ یاری می‌رساند؟
فرضیه‌هایی
فرضیه‌هایی که در رابطه با سوالات فوق می‌توانیم بیان کنیم، عبارتند از:
الف. ربا ظلم است و رضایت طرفین در انجام آن رافع ظالمانه بودن آن نیست. بررسی دقیق ماهیت ربا می‌تواند وجه ظالمانه بودن آن را مکشوف سازد.
سیستم
ب. بانک، یک سیستم است. لذا نتیجه حاصل از آن، اثری جدید بوده و تابع قوانین حاکم بر سیستم‌ها می‌باشد. بنابراین ممکن است عملی در خارج از بانک، ربوی باشد اما مشابه آن در بانک ربوی نباشد. در غیر اینصورت بانک سازمانی ظالمانه است و با تغییرات شکلی در عملیات بانک نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان آن را تطهیر نمود.
ذکر
لازم به ذکر است که ما در این تحقیق، در پی آن نیستیم که بر فرض ربوی بودن فعالیت‌های بانک، به سوال از چگونگی حذف موفقیت آمیز ربا از بانک پاسخ دهیم. بلکه در این تحقیق به لحاظ تئوریک پس از کشف وجه ظالمانه بودن \”ربا\”، باید به شناسایی ربوی بودن یا نبودن فعالیت‌های آن بر اساس شناخت ماهیت ربا نائل شویم و در صورت تایید ربوی بودن فعالیت‌های بانک، در تحقیقی دیگر – ما یا دیگران – به یافتن پاسخ سوال فوق اقدام کنیم.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.