…بیتردید نه سخنان امیرمؤمنان (ع) در آنچه مرحوم سید رضی گرد آورده خلاصه میشود و نه گردآوری کلمات امام (ع) منحصر به سید رضی بوده است بلکه کسان دیگری نیز بودهاند که به حفظ و ضبط سخنان آن حضرت همت گماردهاند و کتابهای زیادی قبل از سید رضی در میان دانشمندان و راویان حدیث، مشهور و معروف بوده است. حتی بعضی از بزرگان مورخان نوشتهاند خطبههای نهجالبلاغه که در میان مردم شهرت داشته بیش از آن مقداری است که سید رضی در نهجالبلاغه آورده است از جمله مورّخ معروف «مسعودی» که حدود یک قرن قبل از سید رضی میزیسته درباره خطبههای امام (ع) مینویسد:
«آنچه مردم از خطبههای امام (ع) در موارد مختلف حفظ کرده و به یاد سپردهاند چهارصد و هشتاد و چند خطبه است که بدون یادداشت قبلی انشاء میکرد و مردم هم آن الفاظ را میگرفتند و هم در مقام عمل از آن بهرهمند میشدند».[۱]
ابن جوزی از سید مرتضی نقل کرده که گفته است: چهارصد خطبه از خطبههای امام به دست من رسیده است[۲] در حالی که خطبههای نهجالبلاغه که اکنون در دست ماست حدود دویست و چهل و یک خطبه است.
[۱]. «والذی حفظ الناس عنه من خطبه فی سائر مقاماته اربعمأه خطبه و نیّف و ثمانون خطبه یوردها علی البدیهه و تداول الناس ذلک عنه قولاً و عملاً». مسعودی، ابیالحسن، علی بن الحسین بن علی، مروج الذهب و معادن الجوهر، مصر: مطبعه العامه، الطبعه الرابعه، ۱۳۸۴هـ، ج۲، ص ۴۳۱، ذکر لمع من کلامه …
[۲]. سبط ابن جوزی، تذکره الخواص، بیروت، مؤسسه اهل البیت، ۱۴۰۱هـ، ۱۹۸۱م، ص ۱۱۴
…
هنوز بررسیای ثبت نشده است.