تجدید حیات اقتصاد نهادی «نگاهی به اندیشههای اقتصاددانان نهادی جدید»
بیشک، هدف اصلی نظریههای اقتصادی، تبیین واقعیات و پیشبینی رخدادهای آینده است. اما گذشت زمان، کاستیها و نقائص آنها را مشخص میسازد و نشان میدهد که آنها در انجام مأموریتشان ناتوان بودهاند یا خیر. وقتی پارادایمی از عهده این مهم برنمیآید، ذهنهای نقاد و تیزبین بلافاصله دست بهکار میشوند و موجی از انتقادات را مطرح میکنند. این نقدها عمدتاً بر بنانگارهها و بنیانهای فلسفی مکتب مورد نظر و مدلهای برساخته از آن متمرکز است.
تجدید حیات اقتصاد نهادی
در این میان، اندیشمندان اردوگاه غالب یا به نقدهای وارده توجه میکنند و بستری برای تصحیح خطاها و اصلاح و گسترش نظریهها پدید میآورند، یا آنکه به انباشت اشتباهات ادامه میدهند و زمینه تزلزل پایههای پارادایم خود را فراهم میکنند و سقوط و جایگزینی آن با پارادیمهای دیگر را با چشمان خود مشاهده میکنند. نگاهی به تاریخ علوم مختلف نشان میدهد که هم تعامل و هم مقاومت غیرمنطقی، بارها به وقوع پیوسته است. اگر تعامل میان تجربهگرایان و عقلگرایان به تعالی مباحث آنها انجامید، در علم اقتصاد نیز این امر بارها به وقوع پیوسته است. در واقع، همانطور که فاسفلد اشاره میکند، تاریخ اندیشههای اقتصادی مملو از جابجایی بین پارادایمها و تبدیل ارتدکس به هترودکس، و بر عکس بوده است (فاسفلد، ۲۰۰۰).
علم اقتصاد
البته در علم اقتصاد یک نکته بسیار مهم وجود دارد که توجه به آن، از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. اگر در رشتههای فنی و پزشکی، نتایج حاصل از نظریههای مختلف فقط بر عدهای خاص تأثیر میگذارد، اندیشه اقتصادی، کل جامعه را تحت تأثیر قرار میدهد. به قول کینز «عقاید اقتصاددانان و فیلسوفان علوم سیاسی چه درست باشد، چه نادرست، در هر دو صورت بیش از آنچه که معمولاً تصور میشود، نیرومند است. در حقیقت، همین گروه کوچک است که دنیا را اداره میکند.
نفوذ روشنفکرانه
مردان اهل عمل که خود را از هر گونه تأثیر و نفوذ روشنفکرانه دور و برکنار میپندارند، معمولاً بردگان برخی از اقتصاددانان در گذشته هستند…» (باربر، ۱۳۷۰: ۳). از اینرو، میتوان گفت کار اقتصاددانان بسیار خطیر است، و عدم دقت در بنیانهای فکری و دلالتهای نظریشان میتواند فاجعهآفرین باشد. در واقع، اقتصاددانان همواره باید به زیربناهای فکری خود و انتقادات مطرح در برابر آن توجه داشته باشند و به نظریههای محض و جستجوی حقیقت مطلق و جهانشمول در این نظریهها اکتفا نکنند.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.