قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران مطالعه موردی فلسطین (۱۳۸۱-۱۳۸۷):«جهاد» به دلیل حساسیت و آثار گستردهای که بر تحولات جوامع اسلامی و همچنین نظم جهانی داشته، موضوع تحلیلهای بسیاری قرار گرفته که در نتیجه آن دیدگاههای مختلفی تولید و عرضه شده است. در این مقدمه نگارنده نخست نگاهی اجمالی به این نظریهها داشته و سپس دیدگاه مختار را که بیانگر ظرفیت نرمافزارانه این مفهوم برای مقابله با کفر و نفاق است، ارایه مینماید.
قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران مطالعه موردی فلسطین (۱۳۸۱-۱۳۸۷)
- دیدگاهها
در ارتباط با «جهاد» میتوان دو دیدگاه را شناسایی نمود که علیرغم تفاوتهای تحلیلی و استنادی، دارای شباهت محتوایی بالایی بوده و لذا نگارنده آنها را در یک رویکرد واحد قرار میدهد. این دیدگاهها عبارتند از:
حداکثری
۱-۱٫ دیدگاه حداکثری
در این دیدگاه، «جهاد» مصداق کامل «قتال» ارزیابی شده و سیاستی شناسانده میشود که به کاربرد خشونت برای سرکوب حریف با اغراض زیر دلالت دارد:
اول. صیانت از «بلاد، نظام و جامعه» اسلامی در قبال تعرض دشمن خارجی که به «جهاد دفاعی» شناسانده شده و از حیث عقلی و شرعی برای آن تأییدات بسیار میتوان سراغ گرفت (نک. طوسی ۱۳۸۷؛ الموسوی الخمینی [بیتا]؛ هیکل ۱۴۱۷ قمری؛ ابن تیمیه ۱۳۶۸ قمری).
داخلی
دوم. تقویت نظم و ثبات داخلی جامعه اسلامی در قبال «باغی» که به دلیل سرکشی و تمرد، مستوجب برخورد فیزیکی شده است (الماوردی ۱۴۱۵ قمری، ابن قیم الجوزیه ۲۰۰۶: ۷۸۰-۷۷۸؛ عمید زنجانی ۱۳۸۵ ـ الف: ۳۲۰-۳۱۰).
سوم. مبارزه با کافران به منظور «توسعه کلمه الله» که از آن با عنوان «جهاد ابتدایی» یاد شده و البته پیرامون وجوب یا عدم آن، بحثهای بسیار است (عمید زنجانی ۱۳۸۳: ۳۳۶-۳۳۴).
حداقلی
۲-۱٫ دیدگاه حداقلی
در این دیدگاه سه مصداق مذکور مورد نقد قرار گرفته، یک یا دو گونه آن از قلمرو جهاد خارج میگردد. برای مثال میتوان اصول این دیدگاه را به شرح زیر برشمرد:
اصل اول. نفی وجوب جهاد ابتدایی؛ بدین صورت که آن را از حیث معنا و کاربرد خارج از گفتمان اسلامی میداند (نک. صالحی نجفآبادی ۱۳۸۲).
مصداقی
اصل دوم. تفکیک مصداقی در معنای «بغاه» و خروج دستهها و گروههای مخالف و معارض حاکم عدل از گستره آن تا از این طریق به کاربرد حداقلی جهاد در مقابل «باغی» برسد (هیکل ۱۴۱۷ قمری: ۶۶؛ صالحی نجفآبادی ۱۳۸۲: ۱۲۹-۱۱۳).
هنوز بررسیای ثبت نشده است.