کتاب سیاست و حکومت در بحرین توسط آقای علیرضا بیگی و در انتشارات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام به چاپ رسید. این کتاب در هشت فصل نگاشته شده است. وی در رابطه مصاحبه با خبرنگار جام نیوز پیرامون این کتاب چنین بیان داشت:
« کتاب سیاست و حکومت در بحرین به اذعان بسیاری از رهبران، اساتید دانشگاه و کارشناسان بحرینی، بهترین کتاب موجود پیرامون رخدادهای مهم گذشته و معاصر کشور بحرین است. این افراد از صفت «کامل‌ترین» برای این کتاب استفاده کردند. بااین‌وجود این بدان معنا نیست که کتاب پیش رو تمام مباحث تاریخی، جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی بحرین را به‌صورت جزئی مورد مداقه قرار داده است، بلکه مهم‌ترین و ضروری‌ترین مباحث لازم در مورد محورهای مزبور در این کتاب موردبررسی قرار گرفته است. در این اثر سعی شده است تا فارغ از پرداختن به موضوعات و مباحث پیرامونی، محورهایی که به‌گونه‌ای با موضوع سیاست و حکومت در این کشور مرتبط است، مورد واکاوی قرار گیرد. در پایان نیز خواننده با مطالعه این اثر به 80% از مهم‌ترین حوادث و رخدادهای گذشته و معاصر بحرین آگاهی می‌یابد.
کتاب پیش رو در هشت فصل به همراه قسمت جمع‌بندی نگاشته شده است. در فصل نخست با عنوان آشنایی با کشور بحرین، مهم‌ترین مباحث جغرافیایی و تاریخی این کشور بیان شده است. در محور جغرافیای بحرین کلیاتی مهم پیرامون جغرافیای این کشور، مهم‌ترین مناطق و مهم‌ترین جزیره‌های این کشور به‌صورت گذرا موردبررسی قرار گرفته است. البته این بدان معنا نیست که تمام روستاها، شهرها، موقعیت و مختصات جغرافیایی آنان، آب‌وهوا و چنین موضوعات جزئی پژوهش شده، بلکه همان‌طور که قبلاً نیز بیان شد، مهم‌ترین و کلی‌ترین موضوع پیرامون جغرافیای این کشور جهت آشنایی مقدماتی با این کشور مورد مداقه قرار گرفته است. در محور تاریخی نیز بحرین قبل و بعد از اسلام موردبررسی قرار گرفته و نقش کشورهای استعمارگر در این مجمع‌الجزایر واکاوی شده است. موضوعاتی همچون ورود امپراتوری‌های ایران و پرتغال و انگلستان بر این مجمع‌الجزایر و جدایی بحرین از ایران و در نهایت خروج انگلستان و ورود آمریکا به این کشور تبیین شده است.
در فصل دوم با عنوان آشنایی با دولت و جامعه بحرین، خواننده با مهم‌ترین موضوعات ساختار جمعیتی، ساختار سیاسی، قضایی، ساختار اقتصادی و ساختار نظامی بحرین آشنا می‌شود. البته بار دیگر بایستی به این نکته اشاره کرد که نویسنده اثر مزبور به بررسی جزئی محورهای مذکور نپرداخته بلکه مهم‌ترین مباحث مرتبط با عنوان و موضوع کتاب موردبررسی قرار گرفته است. در این فصل موضوعاتی که مورد اختلاف مردم و حکومت است شناسایی شده و تأثیر آن بر جنبش‌های آتی این کشور بررسی شده است. در این فصل سیاست‌هایی که نظام بحرین برای اضمحلال قدرت مردم تحول‌خواه به‌ویژه شیعیان این کشور در زمینه‌ها و ساختارهای مختلف کشور و جامعه بحرین در پیش گرفته شده، ژرفاکاوی شده است.
فصل سوم تأثیر تحولات معاصر منطقه به‌ویژه انقلاب اسلامی ایران بر جنبش‌های مردمی بحرین را در بر می‌گیرد. ماهیت انقلاب اسلامی، تشابهات و تفاوت‌های انقلاب اسلامی ایران و جنبش‌های معاصر بحرین به‌ویژه جنبش 14 فوریه از مهم‌ترین محورهای این فصل است. در این فصل بیان می‌گردد که انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان موتور محرکه بسیاری از گروه‌های مردمی این کشور در جنبش‌های تحول‌خواه بوده است، موضوعی که موجب شده است، نظام بحرین با توسل به تئوری توطئه، جمهوری اسلامی ایران را عامل برهم زننده در بحرین بداند.
فصل چهارم این پژوهش درصدد تبیین خاستگاه و پیشینه تاریخی جنبش‌های بحرین در طول تاریخ ورود آل خلیفه به این کشور بوده است. این فصل در پی نیل پاسخ به این سؤال است که تاریخ تعاملات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خاندان آل خلیفه با مردم این مجمع‌الجزایر چگونه بوده و به چه علت موجب شده است تا به‌طور میانگین، هر 10 سال یک‌بار، یک جنبش و قیامی مردمی در این مجمع‌الجزایر شکل گیرد. این فصل با تبیین موجز خاستگاه جنبش‌های بحرین درصدد بیان این حقیقت است که استبداد داخلی، استعمار خارجی و تا حدودی نیز درگیری مؤلفه‌های جهان جدید غربی با جهان سنتی اسلام از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری جنبش‌ها در کشور مسلمان بحرین بوده است. در این فصل انگاره‌ای کلی از خیزش‌ها و جنبش‌های بحرینی به‌عنوان بستر شکل‌گیری جنبش 14 فوریه بحرین ارائه می‌شود و این حقیقت تبیین می‌گردد که علل خیزش بسیاری از جنبش‌ها در کشور بحرین، استبداد داخلی و استعمار خارجی بوده است.
فصل پنجم کتاب پیش رو نیز به معرفی مهم‌ترین جریان‌ها و گروه‌های سیاسی شیعه و سنی در بحرین می‌پردازد. در این فصل عنوان می‌شود که بر طبق قوانین خاصی که نظام بحرین تصویب کرده است، هیچ حزب رسمی در بحرین وجود ندارد و تمام گروه‌های سیاسی این کشور در قالب مفاهیمی چون انجمن، جمعیت، جریان، ائتلاف و یا جنبش اقدام به فعالیت می‌کنند. در این فصل پس از تبیین مفاهیمی چون حزب، جریان، جمعیت و غیره، خاستگاه و فعالیت مهم‌ترین گروه‌های سیاسی این کشور معرفی می‌شود. در این فصل بیان می‌شود که برخی از گروه‌های سیاسی بحرین دارای خاستگاه کمونیستی و اندیشه‌های چپ مارکسیستی بوده و پاره‌ای دیگر دارای پیش‌زمینه‌های اسلامی هستند. تبیین روند شکل‌گیری برخی از گروه‌های سیاسی تأثیرگذار در بحرین و انشقاقاتی که پس از مدتی در آن‌ها به وجود آمد، از مهم‌ترین مباحث مورد واکاوی است که در این فصل پژوهشی بدان پرداخته می‌شود.
فصل ششم که محوری‌ترین موضوع این کتاب است، بحث جنبش 14 فوریه در سال 2011 میلادی، شیوه آغاز آن و گاه‌شمار مهم‌ترین روزها و حوادث آن موردبررسی قرار گرفته است. برای نگارش این فصل تمام آرشیو سامانه‌های خبری العالم و الجزیره در ماه‌های فوریه و مارس سال 2011 میلادی مطالعه شده و با بسیاری از رهبران بحرینی موجود در بحرین پیرامون شیوه شکل‌گیری و پیشبرد جنبش 14 فوریه مصاحبه به عمل آمده است. در این فصل نقش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اینترنتی همچون فیس‌بوک و توییتر به‌صورت تفصیلی موردبررسی قرار گرفته است.
در فصل هفتم نیز ابتدا مفاهیم سیاسی اطلاق شده به جریان‌ها و جمعیت‌های سیاسی در بحرین مورد تبیین قرار می‌گیرد تا بتوان مواضع سیاسی گروه‌ها و جریان‌های قانونی و غیرقانونی فعال در کارزار سیاسی بحرین در قبال این نظام را به‌خوبی تجزیه‌وتحلیل کرد. سپس با شرح کلی چگونگی آغاز جنبش 14 فوریه بحرین، نقش گروه‌ها و جریان‌های سیاسی قانونی و غیرقانونی این کشور بیان شده و کار ویژه جمعیت الوفاق و جریان الوفاء در این جنبش به‌صورت ویژه موردبررسی قرار می‌گیرد. این قسمت از پژوهش در پی یافتن پاسخ این سؤال است که گروه‌ها و جریان‌های سیاسی چه نقشی در جنبش 14 فوریه داشته‌اند؟ پژوهش حاضر در پی تبیین مواضع و کنش‌های سیاسی است که جریان‌ها و گروه‌های سیاسی با مبادرت به آن، موجبات انشقاق میان مردم و در نهایت به اضمحلال رفتن جنبش 14 فوریه را فراهم کردند.
در فصل هشتم به‌عنوان فصل پایانی نیز برخی از رهبران مردمی و فعال در جنبش 14 فوریه بحرین معرفی شده‌اند. در این فصل تنها چند تن از رهبران سطح یک این جنبش موردبررسی قرار گرفته‌اند و به سبب عدم دسترسی به اطلاعات از سایر افراد، از پرداختن به آنان صرف نظر شده است. بنابراین افرادی که در این فصل پژوهشی موردبررسی قرار گرفته‌اند تنها تعدادی از رهبران مؤثر در جنبش 14 فوریه هستند و نه همه آنان. دو تن از این افراد به‌عنوان شیخ عیسی قاسم و استاد عبدالوهاب حسین به‌عنوان طلایه‌داران گفتمان اصلاحات و انقلاب در بحرین به‌صورت تفصیلی‌تر موردبررسی قرار گرفته‌اند و سعی شده است تا با بررسی دقیق زندگینامه این دو شخصیت و اندیشه آنان، انگاره‌ای از سپهر اندیشه‌ای و کنش سیاسی آنان در ذهن مخاطب شکل گیرد.
در این کتاب اسامی افراد به آن صورت که در بحرین معروف و شهره هستند ذکر شده است. برخی از افراد با لقب و عناوینی چون شیخ، استاد و حتی با لقب دکتر، در بحرین شهره بوده و این القاب جزئی از نام آنان شده است، لذا در این پژوهش، اسامی افراد به همان صورتی که در بحرین شهرت یافته‌اند، در کتاب ذکر شده است، همانند «شیخ عیسی قاسم»، «استاد عبدالوهاب حسین»، «دکتر سعید الشهابی»، «شیخ علی سلمان» و غیره.
پیرامون جنبش 14 فوریه بحرین کتاب زیادی به چاپ نرسیده و چندین کتاب چاپ‌شده نیز نتوانسته نقش جریان‌ها و گروه‌های سیاسی را مورد مداقه قرار دهد. در جمع‌آوری اطلاعات لازم جهت انجام پژوهش، به دلیل فقدان منابع مکتوب کتابخانه‌ای، به روش مصاحبه نخبگانی روی آورده شد تا بتوان با انجام مصاحبه با نمایندگان جریان‌های سیاسی، خلأ فقدان منابع مکتوب مستند برطرف شود اما روش مصاحبه نخبگانی نیز با نقصان‌هایی همراه بود. در این روش، اغلب نمایندگان جریان‌های سیاسی خود را تنها بازیگر مؤثر در صحنه داخلی بحرین می‌دانسته و معتقد بودند که این جنبش حول محور آنان پیش می‌رفت درصورتی‌که عده‌ای دیگر عکس چنین صحبت‌هایی را بیان کرده و آنان نیز خود را تنها بازیگر مؤثر در این جنبش می‌دانستند. برای رفع این مشکل، تلاش شد تا با انجام مصاحبه با شخصیت‌هایی حقیقی و حقوقی تأثیرگذار در جنبش 14 فوریه و مطالعه روزشمار روند پیشرفت جنبش 14 از طریق سامانه‌های خبری الجزیرة و العالم، به درک صحیحی از واقعیت دست یافته و نقش جریان‌ها و گروه‌های سیاسی را تبیین ساخت. بسیاری از افراد مصاحبه شونده تمایل به ذکر نام آنان در پژوهش نبودند. برخی از گروه‌ها و جریان‌های سیاسی همچون ائتلاف شباب ثورة 14 فبرایر گروهی با مشخصات نامعلوم است که در عرصه سیاسی و میدانی بحرین حضور بسیار فعال و کارآمدی دارد لکن اعضای این گروه سیاسی شناخته شده نیستند». کتاب سیاست و حکومت در بحرین به اذعان بسیاری از رهبران، اساتید دانشگاه و کارشناسان بحرینی، بهترین کتاب موجود پیرامون رخدادهای مهم گذشته و معاصر کشور بحرین است. این افراد از صفت «کامل‌ترین» برای این کتاب استفاده کردند. بااین‌وجود این بدان معنا نیست که کتاب پیش رو تمام مباحث تاریخی، جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی بحرین را به‌صورت جزئی مورد مداقه قرار داده است، بلکه مهم‌ترین و ضروری‌ترین مباحث لازم در مورد محورهای مزبور در این کتاب موردبررسی قرار گرفته است. در این اثر سعی شده است تا فارغ از پرداختن به موضوعات و مباحث پیرامونی، محورهایی که به‌گونه‌ای با موضوع سیاست و حکومت در این کشور مرتبط است، مورد واکاوی قرار گیرد. در پایان نیز خواننده با مطالعه این اثر به 80% از مهم‌ترین حوادث و رخدادهای گذشته و معاصر بحرین آگاهی می‌یابد.
قرار است مراسم رونمایی این کتاب در تاریخ 13 آذرماه از ساعت 14 الی 15:30 در دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شود.
میهمانان این جلسه عبارت خواهند بود از:
دکتر محمدصادق کوشکی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران
دکتر راشد الراشد، از رهبران تیار العمل الإسلامی در بحرین
حجت الإسلام و المسلمین، سید مرتضی السندی، از رهبران تیار الوفاء اسلامی در بحرین
كليه حقوق براي انتشارات دانشگاه امام صادق عليه السلام محفوظ است.
طراحي و پشتيباني: احسان ميرزايي
